
Yapışmaz Tencere Kullanmak Güvenli Midir?
Yapışmaz tencere kullanımı yaygındır. Yapışmaz kaplamaların sağlık riskli olup olmadığı tartışılmaktadır. Bazı kaynaklar zararlı olduğunu ve kanser gibi sağlık sorunlarıyla ilişkili olduğunu iddia ederken, diğerleri yapışmaz tencere kullanımının tamamen güvenli olduğunu savunmaktadır. Tartışmaya sebep olan endişeler yapışmaz tencere üretiminde kullanılan perfluorooctanoik asit ( PFOA) olarak adlandırılan bir kimyasal maddedir.
Yapışmaz tencereler ve tavalar, yaygın olarak kullanılan PTFE (polytetrafloretilen) adı verilen bir malzeme ile kaplanmıştır. Teflon, karbon ve flor atomlarından oluşan sentetik bir kimyasaldır. İlk olarak 1930’lu yıllarda üretilmiştir.
PFOA NEDİR?
PFOA, Teflon üretimi için kullanılan bir kimyasaldır.Adını perfluorooctanoik asit’in kısaltmasından alır. Böbrek ve karaciğer hastalığı gibi sağlık sorunları ile bağlantılıdır.
Teflon ve PFOA İlişkisi
Günümüzde tüm Teflon ürünleri PFOA içermez. Bu nedenle PFOA maruziyetinin sağlık etkileri artık endişe kaynağı değildir. 2013 yılına kadar PFOA ile teflon üretimi devam etmiştir.
Araştırmalarla teflon tencerenin önemli miktarda PFOA maruziyeti olmadığı keşfedildi.
PFOA, tiroid rahatsızlıkları, kronik böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı ve testis kanseri dahil olmak üzere sağlık sorunları ile ilişkilidir.Ayrıca infertilite ve düşük doğum ağırlığı ile bağlantılıdır.
Aşırı Isınmanın Tehlikeleri
Genel olarak Teflon güvenli ve kararlı bir bileşiktir.
Bununla birlikte, 300 C’in üzerindeki sıcaklıklarda, Teflon kaplamalar bozunmaya başlar, toksik kimyasallar oluşturur. Bu kimyasalları teneffüs etmek ‘Teflon gribi’ olarak da bilinen polimer dumanı ateşine neden olabilir.
Polimer dumanı ateşi titreme, ateşlenme, baş ağrısı ve vücut ağrısı gibi grip benzeri semptomlardan oluşur. Semptomlar 4-10 saatlik maruz kalma sonrasında ortaya çıkar. 12-48 saat içerisinde etkisi geçer.
Pişirme Sırasındaki Riski En Aza İndirmek İçin İpuçları
- Boş bir tencereyi önceden ısıtmamak: Boş tava, birkaç dakika içinde yüksek sıcaklıklara ulaşabilir, bu durum polimer dumanlarının serbest bırakılmasına neden olur.
- Yüksek ısıda pişirmekten kaçınmak: Orta veya düşük ısıda ve buzdolabından uzakta pişirmek gerekmektedir.
- Mutfağı havalandırmak: Yemek pişirirken dumanı temizlemeye yardımcı olması için cam açılmalı veya havalandırma sistemi çalıştırılmalıdır.
- Ahşap, silikon veya plastik kap kullanmak: Metaller yapışmayan yüzeyde yıpranmalara ve çizilmelere neden olur, bu da tencere ömrünü azaltır.
- El yıkamak: Teflon kaplamalar bir sünger ve sabunlu, ılık suyla yıkama işlemi yapılmalıdır. Çelik yün veya ovma pedleri kullanmak yüzeyi çizecekleri için uygun değildir.
- Eski tencere setlerini değiştirmek: Teflon kaplamalar aşırı çizikler, soyulma, dökülme gibi gözle görülür derecede bozulmaya başladığında, değiştirilmelidir.
Yapışmaz Kaplamalara Alternatifler
Paslanmaz çelik: Paslanmaz çelik yiyecekleri sote etmek için iyi bir seçimdir.
Dökme demir tencere: Dökme demir doğal bir yapışmazdır. Yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır.
Tuğla: Tuğla, binlerce yıldır kullanılmaktadır. Düzgün bir şekilde ısınır ve yapışmaz. Çizilmeye karşı dayanıklıdır ve çok yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılabilir.
Seramik Tencere: Seramik Tencere diğer tencere tiplerine oranla yeni bir üründür. Yapışmaz özelliğe sahiptir, ancak kaplaması kolayca çizilebilir.
Silikon Tencere: Silikon, fırıncılıkta ve mutfak gereçlerinde kullanılan bir sentetik kauçuktur. Direkt ısıya dayanmaz. Pişirme için uygundur.
Sonuç olarak; PFOA kullanılarak teflon üretimi 2013 yılından beri yapılmamaktadır. PFOA kronik böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı gibi hastalıklara sebep olmaktadır. Teflonlarda oluşabilecek risklerden korunmak için boş tencereyi ısıtmamak, yüksek ısıda yemek pişirmemek, mutfağı havalandırmak vb. yapılabilir. Teflonlara alternatif silikon tencereler, dökme demir tencereler, seramik tencereler ve tuğla olabilir.